Ontevreden in het hof van Eden

Mijn bescheiden bijdrage aan het verkiezingsdebat

Duinen bij Bergen aan Zee/ Foto: Edward Neering

Ik leef in Nederland. Graag zelfs.

Nederland biedt mij eigenlijk alle voedingsbodem om een fantastisch leven te leiden. Kansen zat gehad en ook voor de toekomst. En eerlijkheid gebiedt mij te zeggen dat, daar waar het fout is gegaan in mijn leven, ik uiteindelijk zelf de voornaamste verantwoordelijke was.

In grote lijnen is Nederland gewoon een bizar goede plek om te leven.

Nu hoor ik je misschien denken dat ik een naïeve romanticus ben, of dat ik het leven door een roze bril zie. Misschien denk je dat ik makkelijk praten heb, omdat ik een bevoorrechte positie heb als heteroseksuele, witte man. Dat ik blind ben voor de misstanden.

Ben ik niet.

Ik zie echt wel dat er nog veel te (be)schaven en te schuren valt. Dat er bestuurlijke keuzes zijn gemaakt die niet hebben opgeleverd wat ervan werd verwacht. Dat er maatschappelijke verschuivingen hebben plaatsgevonden op allerlei gebieden, waarvan zeker niet alle hebben geleid tot verbetering.

Oud zeer dat niet is verwerkt, nieuw zeer dat is onderschat — ik zie het allemaal.

We kunnen dat “problemen” noemen en dus op zoek gaan naar oplossingen.

En het is prima dat er verschillende oplossingen worden voorgesteld. De aard van die oplossingen kun je links of rechts noemen, religieus of liberaal, humanistisch, communistisch, fascistisch — wat dan ook. Verschillende visies op mogelijke oplossingen worden belichaamd door verschillende partijen. Op basis van een democratisch proces komen we dan uit op een uitslag, waarmee die vertegenwoordigers aan de slag moeten om samen tot beleid te komen waar de meeste mensen de minste moeite mee hebben.

Dat ik de ene visie aanhang en jij een andere, hoort bij die keuzemogelijkheden. En eerlijk gezegd: dat is juist een van de vele redenen waarom ik Nederland zo’n fijne plek vind.

Wat ik wel erg jammer vind, is dat een aanzienlijk deel van het electoraat — ik schat zo’n 25 à 30% — mijn liefde voor Nederland niet lijkt te delen.

Zij vinden dat het land ‘naar de klote’ is, dat alles kapot is gemaakt door “de andere kant” (lees: links of rechts), dat het land ‘niet meer van de Nederlander’ is, en dat er ‘niets meer van ons’ is overgebleven.

Een absolute rampzalige zaak, zo klinkt het.

Maar in alle redelijkheid kun je stellen dat dat gewoon niet waar is.

Ik heb even wat top-10 wereldranglijsten van Google geplukt om een idee te geven:

Gemiddelde welvaart

Verenigde Staten, Denemarken, Nederland, Taiwan, Zwitserland, Australië, Zweden, Hongkong, Singapore, Verenigde Arabische Emiraten

Rijkste inwoners

Zwitserland, Singapore, Nederland, Hongkong, Australië, Verenigde Staten, Denemarken, Zweden, Nieuw-Zeeland, Taiwan

Beste gezondheidszorg

Taiwan, Zuid-Korea, Australië, Canada, Zweden, Ierland, Nederland, Duitsland, Noorwegen, Israël

Kwaliteit van onderwijs

Singapore, Zuid-Korea, Japan, Taiwan, Finland, Estland, Nederland, Zwitserland, Hongkong, Canada

Gelukkigste bevolking

Finland, Denemarken, IJsland, Zweden, Nederland, Costa Rica, Noorwegen, Israël, Luxemburg, Mexico

Zie je dat we overal — terecht — in de top tien staan?

Er zijn 195 landen op de wereld. We kunnen dus stellen dat we, op basis van deze lijstjes, tot de succesvolste 5% behoren.

Dat er altijd iets te verbeteren valt, daar zijn we het allemaal over eens.

Maar beweren dat Nederland “op de rand van de afgrond” staat, vind ik niet alleen een pijnlijk standpunt (je geeft immers af op de plek waar ik van houd), maar ook onwaar — en eigenlijk zelfs een tikje narcistisch. Misschien ook een beetje racistisch.

Want als je bij de top tien hoort op vrijwel elk belangrijk gebied, en je tóch vindt dat het hier afschuwelijk slecht gaat, zeg je in feite dat je recht hebt op een nóg beter leven, terwijl je al torenhoog boven 95% van de wereldbevolking uitsteekt.

En dat recht baseer je dan waarop precies?

“Want ik ben Nederlander, en daarom moet het mij oneindig veel beter gaan dan alle anderen”?

Ik zou het mooi vinden als we wat meer zouden beseffen hoe goed we het hier eigenlijk hebben, en met minder woede en ondankbaarheid een meer constructieve houding zouden aannemen op weg naar verdere, onbetwistbaar noodzakelijke, verbetering.

En dat we ook best trots op elkaar mogen zijn — want links en rechts, fascist en socialist, theïst en atheïst: we hebben het toch maar mooi sámen tot die lijstjes geschopt.

En voor degene die echt wil volharden in zijn diepe hekel aan het huidige Nederland:

ik denk dat in jouw geval migratie niet het probleem is, maar de oplossing.

We noeten #samnvooruit

Edward Neering (met dank aan Alex B)

Duinen bij Bergen aan Zee. foto: Edward Neering