krokodillentranen

oktober 2020: campagne Wij de Stad/Amsterdamse OR

Krokodillentranen

Ik zit vanaf november 2020 in de Amsterdamse Ondernemingsraad en ik ben beland in een totaal andere wereld dan die in de rol van BIA interim manager voor de gemeente Amsterdam. Nou ben ik wel wat gewend na bijna 40 jaar gemeentelijke dienst maar de dynamiek binnen de Amsterdamse medezeggenschap is een bijzondere.

Er is een nieuwe balans gekomen. Na 50 jaar ondernemingsraden in de gemeente Amsterdam is het niet meer zo dat de vakbonden de meerderheid hebben van de 25 zetels. De vrije lijsten hebben samen 13 zetels en de bonden hebben 12 zetels, de FNV overheid heeft hiervan 10 zetels. Van de 13 zetels van de vrije lijsten zijn er 9 voor “Wij de Stad!”, de fractie waar ik toe behoor. Kortom het is nu voor het eerst dan de vrije lijsten een positie hebben. De vrije lijsten zijn voor constructief overleg met de bestuurder (de gemeentesecretaris) en zijn een voorstander van een regierol van de Ondernemingsraad en de het echte werk van medezeggenschap gedaan moet worden binnen de meer dan 50 directies. Voorts zijn de vrije lijsten kritisch op verworven OR-privileges en dat je naast OR werk ook je eigen werk doet.

De nieuwe verhoudingen leiden zo nu en dan tot wrijving, is niet erg want zonder wrijving geen glans. Zowel de bonden als de vrije lijsten moeten wennen aan de splinternieuwe verhoudingen. De nieuwe balans past ook in een maatschappelijke trend immers de rol van de vakbonden is snel minder aan het worden, de achterban vergrijst en er is te weinig aanwas van jongeren. Diezelfde trend zien we terug in medezeggenschapsland.

Toch bracht het nieuwe evenwicht onlangs een dieptepunt. Net zoals Tjeenk Willink in Den Haag werkt aan herstel van vertrouwen bij de kabinetsformatie is dit niet anders dan in Ondernemingsraadland binnen het Mokumse domein. Half april 2021 waren er binnen de OR verkiezingen voor het dagelijks bestuur(DB). Als eerder hadden de vrije lijsten gepoogd om het aantal zetels binnen het DB terug te brengen van 7 naar 5 maar hier was volgens de reglementen een twee derde meerderheid voor nodig en dit voornemen werd geblokkeerd door de bonden (FNV/NBB). De vrije lijsten vinden het belangrijk dat in het DB alle partijen zijn vertegenwoordigd (3 vrije lijsten en 2 bonden) vandaar de keuze voor vijf zetels om tot een optimale samenwerking en herstel van vertrouwen te kunnen komen. Nu er toch zeven zetels komen was het voorstel ieder 2 voor de grote fracties en 1 voor iedere kleine lijst, totaal 7. Dit is verworpen. Ook hier weer de gedachte dat alle partijen plaats nemen in het DB voor een herstel van vertrouwen en een goede constructieve samenwerking.

De verkiezingen gingen dus om 7 zetels en er hadden zich 11 kandidaten aangemeld (waaronder mijzelf). Het was al direct duidelijk bij het kiezen van de voorzitter dan er via partijlijnen gestemd werd. Aangezien de vrije lijsten een meerderheid hebben van 13 werd het de kandidaat van hen. Idem bij de plaatsvervangend voorzitter. Bij de ronde voor de secretaris trok een vrouwelijke kandidaat van de FNV Overheid zich terug. Zeer opvallend en verrassend omdat deze kandidaat zeker unaniem zou zijn gekozen. Uiteindelijk werd gekozen voor de kandidaat van de vrije lijst. Na deze derde ronde trokken alle vrouwelijke kandidaten + de overgebleven mannelijke kandidaat van de FNV Overheid zich terug (achteraf een fatale strategie). Nog teleurstelleder was dat ze de verkiezingen en de lopende OR vergadering verlieten. Ondemocratisch gedrag, niet opbouwend en natuurlijk niet goed voor de sfeer, samenwerking en vertrouwen. Het verkiezingsproces is afgemaakt en nu zit er een Dagelijks bestuur zonder bonden en bestaand uit leden van de vrije lijsten. Een soort paars kabinet na 50 jaar CDA. Op zich kan dit heel verfrissend gaan uitpakken. Overigens is er nog één vacature in het DB. (Is ontstaan na het terugtrekken van de drie vrouwelijke kandidaten van de FNV overheid en er was geen kandidaat in deze ronde van de vrije lijsten)

Krokodillentranen


Bovenstaande allemaal tot daar aan toe. Maar de reden dat ik deze blog schrijf heeft te maken met een formeel geplaatste reactie op de Amsterdamse TamTampagina (zeg maar een soort binnengemeentelijke facebook/linkedinplatform) door de vakbonden (FNV/NBB) als reactie op de DB verkiezingen. Verwijt aan de vrije lijsten: Niet gezorgd voor inclusie en diversiteit in het bestuur enz en geen vertegenwoordiging van de bonden terwijl de FNV de grootste fractie heeft. Wie bovenstaande blog goed heeft gelezen zal een andere conclusie trekken. Zover ik het krachtenveld heb kunnen overzien had de FNV overheid nu met twee zetels in het DB gezeten hebben met twee diversiteitkandidaten als ze het verkiezingsproces gewoon hadden doorlopen. Weglopen in uit den boze. De bonden zijn slachtoffer geworden van hun eigen strategie en huilen nu krokodillentranen. Als deze tranen zijn opgedroogd kunnen ze alsnog in het DB komen door de opteren voor de openstaande vacature.

Edward Neering (op persoonlijke titel)

De publicatie van de FNV/NBB op de TamTampagina van de gemeente Amsterdam.