Tandembanen Plus!: Win/Win/Win!

Essentie Tandembanplus: 62+ verlaat de arbeidsmarkt met WW tot AOW/Pensioenleeftijd maar doet daar 16 uur per week wat voor terug. Instroom van jongeren op de tandembanen (andere doelgroepen/of alleen sectoraal kan ook) Iedere tandem wordt verantwoord voor accountant. … Echte banen door Herverdeling van Arbeid! en een actieve bijdrage van senioren aan de participatiemaatschappij!

Door Edward Neering

22 januari 2015

De regering heeft haar grote plannen uit het regeerakkoord nu bijna allemaal door de eerste kamer en zij staat voor nieuwe keuzes. Zij is op zoek naar een nieuw bestuurlijk perspectief tot aan de nieuwe verkiezingen in 2017. “Banen, banen en banen en economisch herstel” is daarvan een onderdeel. Voor 2015 wordt een kleine teruggang verwacht van 645.000 naar 605.000 werklozen zo blijkt uit de miljoenennota 2015. De economische opleving zal niet spectaculair zijn, sterker nog. Vakbond de Unie verwacht voor 2015 nog een grote ontslagronde voor 100.000 werknemers. De werkloosheidcijfers in januari 2015 laten weer een toename zien De groei zal blijven hangen tussen 0,5 en 1% de komende jaren. Volstrekt onvoldoende om de huidige omvang van de werkloosheid het hoofd te bieden. Optisch zal het aantal werkzoekenden dalen omdat Nederland gaat aansluiten bij de Europese definitie van werkloosheid (één uur in de week ipv 12 uur van week volgens de huidige Nederlandse definitie)  Aan herverdeling van arbeid is niet meer te ontkomen, hieronder een betoog voor tandembanenplus. Oud maakt plaats voor jong en geeft maatschappelijke taakuren terug aan de participatiesamenleving. Deze herverdeling van arbeid kan prima parallel aan het proces van verhoging van de AOW-leeftijd naar 67 jaar.

Er wordt momenteel ruim aandacht besteed aan de aanpak (of het ontbreken daarvan) van de (jeugd)werkloosheid. Eigenlijk komt men niet verder dan “langer naar school”,  stages, werkervaringsplaatsen, starterbeurzen. proefplaatsingen en loonkostensubsidies voor werkzoekenden en hoopt men dus  op die snelle  economische opleving. Tegelijkertijd vist men in dezelfde vijver, de vijver aan arrangementen blijft gelijk maar de doelgroepen breiden zich uit. Veel trajecten gaan met behoud van uitkering. In Amsterdam gaat men, nu de SP in het college zit, een stap verder en gaat men over over forse loonkostensubsidies voor werkgevers en noemt deze perspectiefbanen. Het voorgenomen volume in Amsterdam is waarschijnlijk marginaal gezien het gebrek aan budget.

Ton Heerts (FNV)  heeft in de zomer een oproep gedaan aan de politiek en aan de werkgevers om het eerder afgesloten sociaal akkoord nog eens tegen het licht te houden met het voortschrijdende inzicht van nu. Hans de Boer deed later afgelopen zomer nog een duit in het zakje van zijn kant op zijn eerste dag als nieuwe voorman van VNO/NCW.  Onderstaand arrangement van Tandembanenplus zou in een nieuw sociaal akkoord zeker moeten worden opgenomen dan wel als aanvulling op het huidige sociaal akkoord gerealiseerd moeten worden. Ook kan een variant middels een pilot lokaal of in een grote stad of regio worden ingevoerd. Gekozen kan worden om het bijvoorbeeld ook alleen binnen de overheid of specifieke sector te doen.

Tandembanenplus

Dit voorstel creëert echte banen al dan niet in een domino van mobiliteit en biedt een oplossing voor werkgevers die vervroegd afscheid willen nemen van hun senioren, het bevordert de sociale cohesie tussen oud en jong of andere specifieke doelgroepn, het faciliteert werkgevers, geeft vertrouwen aan zestigplussers die de arbeidsmarkt willen verlaten en ze geven middels additionele maatschappelijke taken 16 uur per week gedurende 40 weken per jaar terug aan de samenleving. Het drukt de kosten in de zorg, onderwijs en culturele sector en geeft ruimte voor jobcoaching door ouderen aan jongeren (het gildeprincipe)  en tenslotte levert het dus één op één banen op!! Oud en jong op een werktandem en de ouderen doen iets terug voor de maatschappij, vandaar de term “tandembanen plus” Tenslotte een mooie win/win/win in onze nieuwe participatiemaatschappij. Jong kan (deels) worden vervangen door andere groepen zoals werkzoekenden met een arbeidsbeperking, vijftigplussers of andere doelgroepen.

Het instrument kan uiteraard ook worden ingezet bij reorganisaties zoals nu bij de grote reorganisatie van de gemeente Amsterdam. Dit plan nu invoeren voor vier jaar met als start een pliot in de regio’s rond de grote steden of alleen bij de overheid zet dus zoden aan de dijk Het zal een behoorlijke boost geven aan het terugdringen van de (jeugd)werkloosheid en geeft senioren een springplank naar hun pensioen en geeft vertrouwen als het om hun bestedingen gaat. Doe het tijdelijk want begin jaren twintig heb je je oudere werknemers weer keihard nodig.

Tandembanen Plus! :  62+ levert tegenprestatie en jong stroomt in op echte banen.

• Er is nog steeds sprake van een veel te grote (langdurige) werkloosheid. werkloosheid voor oud en jong .Dit brengt hoge maatschappelijke kosten met zich mee van maatschappelijke zorg, uitkeringen, re-integratie, overlast en criminaliteit; In Amsterdam is de jeugdwerkloosheid onlangs opgelopen van 20% naar 24% van de beroepsbevolking;
• We kunnen het ons niet veroorloven om een generatie op de arbeidsmarkt af te schrijven;

Adagium moet zijn “Niemand aan de kant! Iedereen doet mee! ”;

• De tandembanenplus constructie levert echte banen, al dan niet in een domino,  op voor werkzoekenden en bevordert mobiliteit in organisaties. Immers Medewerker A gaat weg op een specialistische functie, collega B volgt hem op, collega C volgt B op en op de vacature van collega C wordt werkzoekende D geplaatst, mobiliteit ten top;
• Werkgevers/overheid hebben er een adequaat personeelsinstrument ihkv leeftijdsbewust personeelsbeleid met daarbij instroom of behoud van jongeren, ook zouden werkgevers dit instrument kunnen gebruiken ihkv de participatiewet;
• De verantwoording gaat per tandem: Dus mijnheer Janssen mag weg als werkzoekende Pieterse is aangenomen op zijn baan. Dit wordt per werkgever inzichtelijk gemaakt, ook de mobilteitsdomino’s worden verantwoord/gemonitord om de mobiliteit in kaart te krijgen. De tandemarrangementen worden door een accountant getoetst middels een accountantsverklaring. Bonden hoeven niet te vrezen, zoals in de jaren tachtig, dat werkgevers de regeling kunnen misbruiken;
• Door tandembanen plus kunnen jongeren binnen grote reorganisaties verbonden blijven aan grote werkgevers/overheden in plaats dat ze als eerste op basis van het aantal dienstjaren bij deze operaties er uit vliegen hetgeen verspilling van HRM kapitaal is;
• De kosten in de zorg, de culturele sector en onderwijs zijn geëxplodeerd! Ook al is er momenteel en stabilisatie van kosten. Deze kostenposten moet beheersbaar blijven de komende decennia. De senioren die gaat additionele taken terug doen voor de maatschappij in eerdergenoemde sectoren;
• Werknemers/ambtenaren die nu tussen de 60 en 65 zijn er met hun 62e uit kunnen (zeg maar de oude 57 ½ regeling). als je als 62 plusser van deze regeling gebruik wilt maken, ben je dus verplicht om 16 uur per week, gedurende 40 weken per jaar, zorg-, onderwijs-, cultuur- en/of jobcoaching-taken (oudere op jongere)  te verrichten. De betreffende medewerker sluit hier een tandemcontract voor af, dit gaat geheel op vrijwillige basis. De taken  kunnen binnen je familie zijn als mantelzorger, bij kwetsbare ouderen bij zorgorganisaties, onderwijs, culturele instellingen  en andere maatschappelijke organisaties dan wel dat je jouw deskundigheid als coach overdraagt aan een jongere of inbrengt bij een vakopleiding en/of (gemeentelijk) re-integratiebedrijf als toegevoegd (additioneel/extra handen)  docent of werkmeester;
• Kortom herverdeling van arbeid door het trekken van menselijke wissels al dan niet in een domino van mobiliteit;
• Voor dit arrangement moet in een sociaal akkoord tijdelijk een bovenwettelijke WW komen voor 62 plussers ‘ers tot aan hun pensioengerechtigde leeftijd. WW in nu drie jaar en vanaf 1-1-2016 2 jaar. Tijdens het tandemcontract van de 62+ is er geen sprake meer van sollicitatieplicht. Eventueel een suppletie inbouwen van bijvoorbeeld 5%.
• Tevens moet de pensioenopbouw aanvaardbaar worden geregeld tijdens de WW periode;

De politiek blij, werkgevers blij, zorginstellingen blij, werklozen blij, de vakbonden blij, de regering blij, de arbeidsmarkt blij, senioren blij en onderwijsinstellingen bljj. Er is weer perspectief, goed werkgeverschap, een impuls aan nieuw bloed binnen  (grote) werkgevers/overheden en een sociaal gezicht. Kijk,  daar wil je als regering met vakbonden en werkgevers landelijk mee naar buiten treden dan wel als grote gemeente of regio. Daarnaast geeft het vertrouwen voor senioren en werk voor jongeren hetgeen weer meer economische bestedingen met zich meebrengt. Samen werken aan een beter Nederland dat bijdraagt aan de beoogde participatiemaatschappij.

Een soortgelijk project heeft in Amsterdam al succesvol kleinschalig gedraaid in de periode 1997- 2001. Het heette toen Wisselwerk Amsterdam maar was meer uitgekleed. Als we het nu doen, doen we het weer tijdelijk voor bijvoorbeeld vier jaar. Na vier jaar moet het economisch herstel en de vergrijzing de hardnekkige werkloosheid hebben vlotgetrokken.

De financiering van dit plan moet in het sociaal akkoord geregeld worden dan wel vanuit arbeidsvoorwaarden gelden aanvullend op de landelijke VNG CAO als het bijvoorbeeld om Amsterdam gaat. Immers het arrangement levert ook wat op in de vorm van te besparen uitkeringen, toename van bestedingen en reductie van kosten in zorg,de culturele sector en  het onderwijs. Tenslotte is het ook een bijdrage aan draagvlak voor de beoogde participatiemaatschappij. De regering laat zien dat met een creatieve oplossing nieuwe energie los komt.  Dit alles nog los van moeilijk te berekenen maatschappelijke kosten die niet te hoeven worden gemaakt op het gebied van bijvoorbeeld hulpverlening en mogelijk zelfs criminaliteit. Een maatschappelijke kosten/baten analyse is gewenst.

Werkgevers en Werknemers, samen met de politiek,  neem je verantwoordelijkheid en lanceer een masterplan Tandembanen plus. De geschiedenis zal er straks blij mee zijn!

Edward Neering op persoonlijke titel

06-518 770 14

In de dagelijkse praktijk: Interim manager in dienst bij de gemeente Amsterdam (Bureau Interim en Advies, BIA). Zowel werkzaam in het fysieke domein als het sociale domein. Directeur geweest tot met 2008 van DWI Werkbedrijf Herstelling. Zijn wortels liggen in het domein van Werk en Inkomen. Huidige opdracht to 1 april 2015: programmamanager Werk, stages en Participatie bij stadsdeel Zuidoost.