Dit artikel stond vandaag in de Volkskrant/atheistische dominee!
‘Zonder mensen is God nergens’
PETER DE GRAAF xe2x88’ 24/12/11,
De athexc3xafstische dominee Klaas Hendrikse schreef het boek ‘God bestaat niet en Jezus is zijn zoon’.
MIDDELBURG – Dominee Klaas Hendrikse (64) uit Middelburg blijft zijn werkgever, de Protestantse Kerk in Nederland (PKN) geselen. Na zijn bestseller ‘Geloven in een God die niet bestaat’ (2007) publiceerde hij pas geleden een opvolger: God bestaat niet en Jezus is zijn zoon.
Het blijft opmerkelijk, een protestantse dominee die preekt in vrijzinnige gemeenten in Middelburg en Zierikzee en doodleuk beweert dat God niet bestaat. Van zijn eerste boek zijn meer dan 35 duizend exemplaren verkocht. Veel lezers waren ook benieuwd naar zijn visie op Jezus, de zoon van de niet-bestaande God. Hendrikse besloot een boek te wijden aan de man die volgens de christelijke leer 2011 jaar geleden in een stal in Bethlehem werd geboren.
U gelooft wel in God, maar u gelooft niet dat hij bestaat. Kunt u dat in enkele zinnen uitleggen?
‘Ik geloof niet in God als een wezen dat zich ergens bevindt. Het idee van een bestaande God, al dan niet met baard, heeft sterkere heidense dan bijbelse papieren. God is voor mij een woord voor menselijke ervaringen. Daarom zeg ik liever dat God ‘gebeurt’ dan dat God bestaat. Er kan tussen mensen iets gebeuren wat je God noemt.
Ik zie mensen afhaken omdat ze niet meer kunnen geloven in een verre God waar ze nooit iets van merken. Geloven is alleen maar vol te houden als het berust op wat je zelf hebt ervaren. En ervaringen doe je niet in je eentje op, daar zijn altijd anderen bij. Ga maar, dan ga ik met je mee: God trekt mee met mensen die onderweg zijn. Zonder mensen is God nergens.’
Gelooft u wel in Jezus? Of heeft Jezus ook niet bestaan?
‘Er heeft vast een indrukwekkende persoon geleefd met de naam Jezus. Anders waren ze niet over hem gaan schrijven. Maar wat de evangelisten over hem hebben geschreven, heeft historisch gesproken geen bodem. Wie Jezus echt was, is verdwenen achter wat van hem gemaakt is.
‘Toen het Nieuwe Testament werd geschreven, was het jonge christendom zich een plaats aan het verwerven te midden van de toen gangbare religies. Om Jezus geloofwaardiger te maken dan zijn concurrenten, moest hij ten minste kunnen wat zij konden. Dus liep hij over water, vermenigvuldigde hij brood, veranderde hij water in wijn en – het allergrootste wonder – stond hij op uit de dood. In de bijbel staat niet xc3xa9xc3xa9n wonder van Jezus dat al niet eerder door een heidense godheid of door een oudtestamentische profeet was verricht.
‘De vraag of Jezus die wonderen echt heeft gedaan, is niet belangrijk. Maar omdat ze aan hem zijn toegeschreven, is hij toch van grote betekenis.’
Met Kerst vieren christenen de geboorte van Jezus. Wat viert u en wat preekt u tijdens de Kerstdagen?
‘Kerstmis is een mooie gelegenheid stil te staan bij de betekenis van Jezus. Zijn geboorte is daarbij niet het belangrijkste. Natuurlijk wordt het bekende kerstverhaal gelezen, maar in mijn overdenking zal het vooral gaan over wat de volwassen Jezus heeft gedaan. Ik zie in hem een mens die geen anderen uitsloot, die steeds in contact probeerde te zijn met de levensbron die hij zijn ‘vader’ noemde, en die mensen op de been hielp. Dat is allemaal niet uniek, maar wel hxc3xa9xc3xa9l bijzonder.’
Beschouwt u zichzelf een ietsist?
‘Nee, maar ik voel me er wel mee verwant. Veel mensen die zeggen te geloven dat er wel ‘iets’ is, vermijden het woord God omdat daar zoveel kerkelijke associaties aan vastzitten. Ik vermoed dat de geloofsovertuiging van ietsisten en christenen feitelijk nauwelijks van elkaar verschillen. Wie zegt me wat het verschil is tussen ‘Ik heb iets ervaren’ en ‘Ik heb God ervaren’? Ik probeer in mijn taalgebruik zo dicht mogelijk bij de ietsisten te blijven, en zo ver mogelijk uit de buurt van kerkelijk jargon.’
u kunt uit de pkn stappen en een eigen geloofsgemeenschap beginnen?
‘dat heb ik nooit overwogen. Ik blijf me liever als een luis in de pels binnen de PKN inzetten voor veranderingen. Dat neemt niet weg dat mijn vertrek aanstaande is: 1 september word ik 65 en dan mag ik ermee stoppen.’